“Phong độ cực đỉnh” là một cuốn sách viết về áp lực, giải thích những chuyển biến của cơ thể về thể chất và trí não khi trải qua áp lực, cũng như cách để giữ vững được phong độ tốt nhất khi đối diện với những thử thách trong thời gian dài. Cuốn sách được viết một cách rõ ràng, mạch lạc với sự phân tích kỹ càng về khoa học não bộ và các yếu tố thể chất có liên quan. Ở cuối mỗi phần còn có tổng kết những ý chính để người đọc dễ theo dõi hơn.
1. Về tác giả
Cuốn sách này được viết bởi hai tác giả nổi tiếng Brad Stulberg và Steve Magness. Cả hai đều là những chuyên gia trong lĩnh vực quản lý hiệu suất của cá nhân và đội nhóm. Brad nổi tiếng với cuốn sách bán chạy nhất được dịch ra 20 thứ tiếng: “Master of change”, bài viết của anh được đăng thường xuyên trên tờ New York Times, The Wall Street Journal và TIME. Anh cũng thường xuyên được mời làm diễn giả các tổ chức lớn về các chủ đề liên quan đến sự xuất sắc, khả năng phục hồi, hiệu suất và sức khỏe tổng thể. (Brad Stulberg | Author, Executive Coach, and Speaker | Official Site, n.d.)
Trong khi đó, Steve Magness đã từng là huấn luyện viên biểu diễn cho nhiều đội thể thao chuyên nghiệp, giám đốc điều hành, doanh nhân, nghệ sĩ, v.v. Ngoài ra, kiến thức chuyên môn của Steve về thể thao và thành tích đỉnh cao còn được đăng tải trên nhiều tạp chí thể thao nổi tiếng như: The Atlantic, Outside, Runner’s World, Forbes, Wall Street Journal, The New York Times, The Guardian, Business Insider và ESPN The Magazine. (About | Steve Magness, n.d.)
2. Các trích dẫn tiêu biểu
“Khi một người bị hao mòn khả năng tự chủ hoạt động của vỏ não trước trán sẽ bị suy giảm rất nghiêm trọng vì vậy khi chúng ta mệt mỏi, ta sẽ dễ bị chật vật để đối phó với các vấn đề phức tạp hoặc để kiềm chế bản thân. Hoặc có xu hướng tìm đến những thứ như hoạt hình hay bánh quy. Nó cũng giống như việc cánh tay bạn bị yếu hẳn đi sau khi bạn nâng tạ quá sức. Việc sử dụng sức mạnh trí óc đến mức giới hạn vì bất kể một mục đích cưỡng lại cám dỗ, thực hiện một quyết định khó khăn hay giải quyết một vấn đề phức tạp thì não bộ cũng không thể làm việc hiệu quả nữa.”
“Bằng cách gây áp lực và nghỉ ngơi hợp lý não bộ sẽ trở nên mạnh hơn. Các nhà khoa học đã khám phá ra rằng càng cố gắng suy nghĩ cẩn thận tập trung cao độ hoặc kháng cự cám dỗ bao nhiêu chúng ta càng trở nên xuất sắc hơn trong công việc đó bấy nhiêu.”
“Chúng ta không thể nào tiếp nhận các thử thách tâm lý lớn lao khi vẫn chưa xây dựng đủ sức mạnh từ những áp lực nhỏ nhất. Tất cả những điều này lại đưa chúng ta trở về với công thức ban đầu: áp lực hợp lý + nghỉ ngơi hợp lý = phát triển.”
“Khi cơ thể bị tác động bởi một loại áp lực nào đó protein và cortisol sẽ được kích hoạt và đóng vai trò kẻ truyền tin. Chúng sẽ nói với cơ thể rằng chúng tôi không đủ mạnh để đối phó lại với đợt tấn công này. Ngay sau đó cơ thể sẽ điều động một đội quân gồm các hợp chất hữu cơ và điều hướng chúng đến bộ phận cơ thể đang phải chịu áp lực giúp cơ thể mạnh mẽ hơn và bền bỉ hơn. Đây là một cơ chế chuẩn bị vô cùng tuyệt vời được lập trình sẵn trong cơ thể để đối phó với những mối đe dọa trong tương lai.”
“Khi phải liên tục làm việc dưới áp lực cơ thể sẽ chống đối và đẩy mạnh quá trình dị hóa. Có thể hiểu là trạng thái liên tục phân hủy chất lúc này nồng độ của các protein và cortisol sẽ được duy trì ở mức độ cao và gây hại thay vì vừa đủ để đóng vai trò truyền thông tin rồi dần dần lắng xuống. Hệ thống tuyến thượng thận lúc này sẽ liên tục trong trạng thái phòng thủ hiệu quả là dần trở nên quá tải và đuối sức. Đây là lý do tại sao việc làm việc dưới áp lực liên tục lại gây nên hàng loạt vấn đề về sức khỏe. Cơ thể chúng ta chỉ có thể chịu đựng được một mức áp lực nào đó mà thôi.”
“Gần đây các nghiên cứu về não bộ bắt đầu chỉ ra những lợi ích to lớn và có thể đong đếm được của Thiền chánh niệm. Các nhà nghiên cứu đã khám phá ra rằng chỉ cần bắt đầu với vài phút mỗi ngày thì Thiền chánh niệm sẽ làm tăng lượng chất xám trong vùng vỏ não phía trước trán. Vỏ não trước trán là vùng tiến hóa nhất của não bộ. Sự phức tạp của vùng vỏ não này làm chúng ta trở nên khác biệt với các động vật cổ xưa. Không chỉ chuyên hình thành những suy nghĩ bậc cao, vùng vỏ não phía trước trán còn đóng vai trò như trung tâm điều khiển và kiểm soát. Nó cho phép chúng ta phản hồi một cách có suy nghĩ trước một tình huống thay vì phản xạ bằng hành động bản năng. Một vùng vỏ não trước trán phát triển tốt là vô cùng quan trọng để giúp ta chuyển từ trạng thái áp lực sang trạng thái nghỉ ngơi.”
“Bằng cách tăng cường sức mạnh của vùng vỏ não trước trán sẽ cho phép chúng ta nhận thức được rằng mình đang phản hồi lại áp lực thay vì tự động bị áp lực đàn áp. Nó khiến chúng ta cảm thấy như thể mình đang quan sát suy nghĩ và cảm xúc của bản thân ở một trạng thái trung lập, từ đó có thể quyết định nên làm gì tiếp theo. Một vùng vỏ não trước trán không khỏe mạnh sẽ dễ bị áp đảo dưới một phản ứng áp lực quá mạnh mẽ. Nhưng một vùng vỏ não trước cánh khỏe mạnh sẽ giúp chúng ta chủ động lựa chọn cách phản hồi trước áp lực.”
3. Cảm nhận về tác phẩm
Cuốn sách này không chỉ mang tới cho mình sự thay đổi trong nhận thức về áp lực mà còn chứa đựng nhiều thông tin khoa học giá trị. Việc hiểu rõ về bản chất áp lực và sự ảnh hưởng giữa các thành tố sinh hoá trong cơ thể khiến mình hiểu rõ hơn về thông điệp mà tác giả muốn truyền tải. Cuốn sách giúp mình hiểu được rằng chỉ cố gắng thôi không không đủ, một lượng áp lực vừa đủ hoặc hơn với năng lực hiện tại sẽ giúp sự cố gắng của mình có thể đong đếm và cảm nhận được. Bởi lẽ khi hoàn thành được một tác vụ khó nhằn, cơ thể sẽ sản sinh ra những chất kích thích khiến bản thân mình cảm thấy hạnh phúc. Đó chính là những phần thưởng nhỏ mà mình sẽ đạt được nếu cố gắng đủ nhiều.
Nhưng để giữ vững được phong độ của bản thân trên chặng đường áp lực đó, mình cũng cần duy trì các hoạt động khác như hoạt động thể chất, nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc. Đặc biệt hơn, càng áp lực bao nhiêu thì càng phải nghỉ ngơi nhiều bấy nhiêu. Nghỉ ngơi trong thời điểm áp lực có thể không được đong đếm bằng thời lượng mà thay vào đó là chất lượng. Việc nghỉ ngơi đầy đủ sẽ khiến mình không bị đuối sức mà còn được tiếp thêm sức lực để vững bước hơn mỗi ngày.
Cuối cùng, khi tồn tại áp lực, mọi hoạt động sống trong ngày sẽ đều được tối ưu hoá. Và đó chính là phương thức để mình có thể sống trọn vẹn hôm nay mà không còn hối tiếc về hôm qua và không cần lo nghĩ về ngày mai nữa.
Bạn có thể đọc thêm nhiều bài viết review sách của mình ở chuyên mục Review sách hoặc theo dõi trên instagram @alestudying_ để cập nhật những bài viết mới nhất.
4. Tham khảo
About | Steve Magness. (n.d.). Steve Magness. https://www.stevemagness.com/about/
Brad Stulberg | Author, Executive Coach, and Speaker | Official Site. (n.d.). Brad Stulberg. https://www.bradstulberg.com
