Chào mọi người
Bài viết thứ hai của tháng 08
Trong bài viết này mình muốn đề cập tới một bài học liên quan tới chủ đề: Kỹ năng giải quyết vấn đề. Gần đây, trong công việc và trong cuộc sống, đầu óc mình như một mớ hỗn loạn. Mình đã nghĩ rằng lý do có thể xuất phát từ mình không có kỹ năng xác định mục tiêu rõ ràng. Nhưng sự thực là chúng bắt nguồn từ việc mình không có kỹ năng nhận diện và giải quyết vấn đề.
Trong bài viết này, mình muốn đi phân tích và làm rõ thực sự kỹ năng giải quyết vấn đề là gì, đâu là những vấn đề cần phải giải quyết, tại sao kỹ năng này lại quan trọng đến vậy và cần phải sử dụng cách thức như thế nào để giải quyết các vấn đề?
Còn giờ thì, cùng mình đi tìm hiểu về chủ đề của tuần 03 – tháng 08 này nhé!
1. Hoàn cảnh của mình
Trong công việc, mình xuất hiện một vấn đề lớn: Mình không biết cách đặt câu hỏi. Mình không biết cách nhận diện được đâu là vấn đề mình đang gặp phải và đi tìm kiếm sự trợ giúp.
Đây là một vấn đề lớn, bởi lẽ học tập từ người khác là một trong những người THẦY lớn. Học cách học tập từ người khác để giải quyết vấn đề ở bản thân có thể giúp bản thân mình lớn nhanh hơn. Nhưng nếu mình không biết cách đặt những câu hỏi đúng, mình sẽ làm chính bản thân mình và những người khác trở nên hoang mang.
Khi nhận được sự trợ giúp từ người khác trong khi mình không xác định rõ vấn đề đang mắc phải thì càng làm mọi thứ bế tắc hơn. Chúng không nằm ở việc mình không đủ khả năng, chỉ là mình không có được cái nhìn bao quát về toàn cảnh. Đồng thời không thể hình dung được rằng mình đang nằm ở đâu trong đống hỗn lộn của suy nghĩ.
Cốt lại là, mình thiếu những kỹ năng liên quan đến việc xác định và giải quyết vấn đề.
2. Vấn đề này có phải là vấn đề không?
Trong một video của CEO Ngô Minh Tuấn mình theo dõi có chia sẻ về việc xác định vấn đề. Trong video đó, Thầy có chia sẻ về việc tất cả các vấn đề của cuộc sống đều cần phải được nhận diện rõ: đâu là vấn đề xuất phát từ bản thân mình, và đâu là vấn đề thực sự cần phải giải quyết?
Trong video, thầy phân tích từng câu hỏi để xác định xem rằng đâu là vấn đề thực sự. Theo đó, vấn đề có thể xuất phát từ góc nhìn, bản thân người hỏi, cảm xúc của cá nhân. Và cần phải đi thật tường tận để phân tích từng câu hỏi để cho thấy rằng vấn đề đang nằm ở đâu. Rồi từ đó mới cân nhắc xem đây có phải là vấn đề đáng để giải quyết hay không?
Mình gặp khuất mắt về điều này khá nhiều cho đến khi nghe được bài giảng của Thầy. Đúng là trước đây, khi giao tiếp với người khác, mình không có tư duy đặt ra câu hỏi “Tại sao” cho vấn đề. Khi làm trong công ty, chị hướng dẫn của mình thường xuyên đặt ra những câu hỏi “Tại sao?” cho mỗi câu hỏi mà mình đưa ra. Điều này khiến mình cảm thấy khá khó để tiếp nhận trong những lần đầu. Nhưng về sau, mình nhận ra đây là một cách vô cùng hay để xác định rõ ràng vấn đề.
Nói đến đây, mình nhớ đến kỹ thuật “5 Whys” của Sakichi Toyoda, một nhà phát minh và công nghiệp người Nhật, kỹ thuật này cũng là một phần quan trọng trong triết lý Lean – Tinh gọn. 5 Whys là một kỹ thuật giải quyết vấn đề bằng cách đặt câu hỏi lặp đi lặp lại để mỗi câu trả lời là cơ sở cho câu hỏi tiếp theo, đến khi tìm ra nguyên nhân gốc của một vấn đề cụ thể. Tại sao? Tại sao? Tại sao? Tại sao? Tại sao?
Tìm ra lý do cho vấn đề thực sự quan trọng. Bởi đó là lúc, vấn đề mới gột rửa được những “chất chàm” phủ trên bề mặt, để dần dần lộ ra được dáng vẻ thực sự.
3. Sự kìm nén cảm xúc
Trong nhiều trường hợp, cảm xúc “sợ hãi” sẽ là nguồn cội của vấn đề. Tuy vậy, những cảm xúc thường chỉ đến và đi, và có lúc, chính bản thân mình còn không nhìn ra được những cảm xúc mà mình đang có.
Lấy ví dụ như trong công việc hiện tại: Mình sợ hãi khi phải gọi điện cho khách hàng. Mình nghĩ nguyên do bắt nguồn từ việc mình không mang lại giá trị thực sự, mình sợ làm phiền khách hàng, mình sợ rằng mình sẽ đánh mất những khách hàng tiềm năng. Nhưng sau đó thì mình cũng lặp lại một nỗi sợ tương tự khi chuẩn bị gọi điện cho một người bạn thân thuộc.
Và rồi mình phát hiện ra rằng….. nỗi sợ chỉ là nỗi sợ. Và dù nó có lớn đến đâu đi nữa, thì mình cũng có thể vượt qua được. Bởi vì mình sẽ gọi cho bạn mình dù mình có sợ. Và mình cũng có thể gọi cho khách hàng dù mình có sợ đến chừng nào đi nữa.
Sau này, trong một buổi meeting, team leader mình cũng có làm rõ rằng sẽ có những nỗi sợ cần phải vượt qua trong quá trình bán hàng online:
– Sợ gọi điện cho khách hàng
– Sợ bị từ chối
– Sợ đánh mất khách hàng
Và chúng chính xác là những gì mình đã trải qua.
Phát hiện ra được bản chất gốc rễ của vấn đề thực sự quan trọng. Bởi vì khi đó, mình mới có thể đối mặt, giải quyết và vượt qua vấn đề đó được.
4. Giải quyết từng vấn đề một
Trong chính công ty, mình cũng được một chị đồng nghiệp chia sẻ rằng: Cần phải thiết lập ra những chặng để có thể giải quyết được vấn đề. Bởi vì trong một thời điểm, không thể nào dàn trải và giải quyết hết tất cả những vấn đề cùng một lúc.
Xác định rõ được vấn đề nào là then chốt của mọi việc, có thể giúp mình tập trung vào giải quyết thứ cốt lõi trước nhất. Sự tập trung nguồn lực này khiến mọi thứ được giải quyết triệt để hơn.
Lấy ví dụ, trong công việc và cuộc sống mình có rất nhiều mối lo ngại: về sức khoẻ, về thời gian, về việc hướng đến mục tiêu, về việc cân bằng, về tình yêu, về các mối quan hệ… Nhưng mình không biết rằng, khi giải quyết triệt để một vấn đề như: Làm thế nào để hướng tới mục tiêu trong công việc chẳng hạn, nó có thể mang tới nhiều giải pháp và góc nhìn cho những vấn đề khác.
Nhưng nếu không giải quyết việc “đạt được mục tiêu công việc”, mình cũng chẳng thể tập trung vào các yếu tố khác. Xác định ưu tiên hàng đầu trong một thời điểm là vô cùng quan trọng để mình có thể học được các bài học một cách nhanh chóng hơn.
5. Lời kết
Giải quyết vấn đề là một kỹ năng vô cùng quan trọng. Thành thạo kỹ năng đó sẽ giúp mình làm chủ cuộc sống hiện tại dễ dàng hơn. Ngoài ra, việc nhận diện vấn đề một cách chính xác sẽ khiến mình ít bị ảnh hưởng bởi các cảm xúc tiêu cực.
Thông qua việc tập trung giải quyết triệt để một vấn đề, mình có thể đúc kết ra những bài học để vận dụng cho những khía cạnh khác trong cuộc sống. Mà nếu như ôm đồm quá nhiều, mình sẽ không thể nào dành sự tập trung vào giải quyết những vấn đề lớn nhất ngay trước mắt.
Mọi nguồn lực đều là hữu hạn, nhưng nếu mình biết cách sử dụng chúng một cách khôn ngoan, mình sẽ có thể tạo ra sự khác biệt. Chặng đường dài bắt đầu từ một bước chân, nhưng hành trình sẽ nhanh chóng hơn nếu mình biết rõ về điểm đến, hướng đi, và khoảng cách hiện tại tới đích đến.
Life is a journey and goals make it more fun. Let’s enjoy it ~~
